KĄCIK TATROMANIAKA
XI-owy wspinacz na II-owej grani · 20
Telefon od Piotra: „Robimy sesję do numeru tatrzańskiego, miejsce grań Żabiego Konia, jednodniowy wyjazd w Tatry, wchodzisz w to?”. Pierwsza myśl – kilka godzin przejazdu, podejście, przedzieranie się przez piargi i trawy, by powspinać się po kilkudziesięciu metrach litego terenu. Pomysł zdawał się absurdalny, ale z drugiej strony…
TATRZAŃSKIE SZLAKI INACZEJ
Pomiędzy szczytami, wysoko nad stawami: Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem · 30
Puszcza i kras: Orawice – Dolina Juraniowa – Cieśniawa – Umarła
Siwy Wierch: Czy to jeszcze Tatry? · 40
BUJDAŁKI
Zimowa tatrzańska przygoda z psem, czekanem i lawiną · 50
Rysy na naszych sercach · 54
Powrót do przeszłości · 56
WYWIAD
„Odwrót” – galeria · 64
Zygmunt Andrzej Heinrich: Tatrzańskie pierwsze przejścia · 68
Heniek Henryk Zakrzewski (1949–2011) · 72
Jest wstyd za Goralenvolk · 75
BEZPIECZEŃSTWO W GÓRACH · 78
FELIETON
Szpej · 82
Żabi Koń. Mały wielki szczyt · 8
Opracowanie: Grzegorz Folta
Żabi Koń. Niegdysiejszy symbol niedostępności, jedna z najważniejszych tatrzańskich aren z początku XX wieku. Pierwsza „bardzo trudna” droga, pierwszy śmiertelny wypadek taternicki, pierwsze dyskusje na temat istnienia obiektywnej skali trudności czy w końcu skrajne zamieszanie na temat „skrajnych trudności”. To wszystko działo się właśnie z Żabim Koniem w tle.
XI-owy wspinacz na II-owej grani · 20
Teksty: Łukasz Dudek i Lucyna Kuchno
Zdjęcia: Piotr Drożdż
Telefon od Piotra: „Robimy sesję do numeru tatrzańskiego, miejsce grań Żabiego Konia, jednodniowy wyjazd w Tatry, wchodzisz w to?”. Pierwsza myśl – kilka godzin przejazdu, podejście, przedzieranie się przez piargi i trawy, by powspinać się po kilkudziesięciu metrach litego terenu. Pomysł zdawał się absurdalny, ale z drugiej strony…
TATRZAŃSKIE SZLAKI INACZEJ
Redakcja całości: Agnieszka Szymaszek
Tatrzański klasyk nr 1: Dolina Białej Wody – Rohatka – Dolina Staroleśna · 24
Tekst: Agnieszka Szymaszek
Wypowiedzi: Władysław Cywiński, Filip Zięba, Paweł Skawiński
Wysoko zawieszone doliny, a w nich drzemiące stawy. Siklawy spadające z pionowych progów. Wielkie ściany i owiane nimbem taternickiej legendy szczyty: Ganek, Rumanowy, Żłobisty. Szum pierwotnych lasów. Pustka. I jeden jedyny szlak wiodący przez ten tatrzański skarbiec.
Pomiędzy szczytami, wysoko nad stawami: Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem · 30
Tekst: Agnieszka Szymaszek
Wypowiedzi: Władysław Cywiński, Filip Zięba, Paweł Skawiński
Przesuwamy się tuż około ściany granitowej nad przepaścią i wdrapujemy się na strome zbocze, wiszące nad samym żlebem; nogi przywykłe do stąpania po twardym, dźwięcznym granicie, z niepokojem stąpają po trawiastym upłazie.Chłodno, jakiś wiatr przeciąga wielką wyrwą między dwiema ścianami ciemnych turni — za nami rośnie przepaść i przestrzenie powietrza, jeszcze kilka kroków i...
Puszcza i kras: Orawice – Dolina Juraniowa – Cieśniawa – Umarła
Przełęcz – Dolina Bobrowiecka – Orawice · 36
Tekst: Agnieszka Szymaszek
Wypowiedzi: Filip Zięba, Paweł Skawiński
Abstrahując od kontekstu historycznego, jest to teren niezwykły pod względem rzeźby. Znajdują się tam piękne kotły wirowe, inaczej zwane eworsyjnymi lub baniorami. Woda, niosąc kamienie, wiruje w przegłębieniach i żłobi nimi coraz większą wannę. Wodospady i wanny są bardzo malownicze, a my możemy je podziwiać z naszej półki skalnej. Do tego dochodzi piękna roślinność.
Siwy Wierch: Czy to jeszcze Tatry? · 40
Tekst: Agnieszka Szymaszek
Wypowiedzi: Filip Zięba, Paweł Skawiński
Jeśli będziemy uważnie patrzeć w niebo, przy odrobinie szczęścia ujrzymy w tym rejonie orła przedniego. Aquila chrysaetos posiada w locie charakterystyczną sylwetkę: głowa jest wysunięta znacznie do przodu, a skrzydła przyjmują kształt płytkiego V. Długość ciała sięga 80–86 cm, zaś rozpiętość skrzydeł wynosi 190–230 cm. W Polsce występuje głównie w Karpatach, gdzie żyje 85% jego populacji.
BUJDAŁKI
Legendy spod szubienicy · 44
Tekst: Grzegorz Mikowski
Tabor w Morskim Oku to było moje Shangri La. Kolebka „ludzi gór”. Legendarna kraina, w której wszyscy żyją wspinaniem i przyjaźnią. Kto raz przekroczy jej granice, nigdy jej nie opuści. I „nie ma to tamto” – będzie musiał ładować na belkach, krawądkach i ćwiczyć hakówkę „na sucho”. Wszystko pod czujnym wzrokiem doświadczonych łojantów i instruktorów. W końcu tu dotarłem. Do miejsca, o którym słyszałem.
Zimowa tatrzańska przygoda z psem, czekanem i lawiną · 50
Tekst i zdjęcia: Jacek Jania
Umawiamy się wczesnym rankiem, a raczej jeszcze ciemną nocą. Podjeżdżamy taksówką pod dolinę. Chcę zapłacić, a tu niespodzianka – nie mogę znaleźć stówy! Przecież pamiętam, jak przed wyjściem wkładałem ją do kieszeni! Ale czy na pewno? Może tylko mi się zdawało, może jednak jej nie zabrałem? No tak, nie zaczyna się dobrze, zgubienie pieniędzy na początku dnia nie wróży nic dobrego – myślę sobie.
Rysy na naszych sercach · 54
Tekst: Piotr Michalski
Rysy to najwyższa góra w Polsce. Jak dotąd udało mi się stanąć na niej trzy razy. Tylko trzy i aż trzy. Każdy z nich był inny, ale zawsze wiązał się z przygodą o wyjątkowym charakterze.
Powrót do przeszłości · 56
Tekst: Piotr Sztaba
Kupiliśmy podręcznik Wiesława Sonelskiego „W skale” i po kilku wizytach w skałach pojechaliśmy na naszą pierwszą wyprawę tatrzańską. Tak naprawdę pojechałem tylko ja z Romkiem Bugajem, w pozostałych odezwał się zdrowy rozsądek i postanowili rakiem wycofać się z wyjazdu, nazywając nas „kandydatami na bambus”. Nadmienię, że ekspresy i uprzęże uszyliśmy sami, także kości i haki wykonaliśmy własnoręcznie.
WYWIAD
Jerzy Surdel: o „Odwrocie”, filmie górskim i wspinaniu · 58
Rozmawiał: Andrzej Mirek
Nazajutrz, gdy odezwały się inne telefony, wszedłem na stronę festiwalu w Banff i dowiedziałem się, że od dawna nie żyję, a ostatnia kopia filmu została uratowana z pożogi stanu wojennego i pokazana na festiwalu. Amerykanin litewskiego pochodzenia, Alex Bertulis, wydał rzekomo dziesięć tysięcy dolarów na rekonstrukcję filmu. Kiedy zatelefonowałem do Banff i zapytałem, jak mogę odebrać nagrodę, nastąpiła cisza – chyba konsternacja.
„Odwrót” – galeria · 64
Zdjęcia: Jerzy Surdel
Zygmunt Andrzej Heinrich: Tatrzańskie pierwsze przejścia · 68
Tekst: Łukasz Ziółkowski
W ustach cierpki smak krótkiej, trzygodzinnej drzemki, a w gardłach ten szczególny rodzaj uczucia, który zawsze towarzyszy wyjściu na spotkanie z niewiadomym. Nie mówimy o tym, ale jedno wiemy wszyscy trzej: to, na co się odważamy, przerasta wszystko, cokolwiek sami dotąd robiliśmy w Tatrach,a i pewnie – bez przesady – większość wszystkiego, czego dotąd kiedykolwiek w Tatrach dokonano.
Heniek Henryk Zakrzewski (1949–2011) · 72
Tekst: Joanna Zakrzewska i Ludwik Wilczyński
Jest wstyd za Goralenvolk · 75
Z Wojtkiem Szatkowskim rozmawiał: Jacek Tokarski
Ksiądz Andrzej, góral z dziada pradziada, powiada: – Jest wstyd za Goralenvolk. Góralska głupota nierzadko daje znać o sobie, także we współczesnych czasach, gdy w Witowie trzystu chłopa wita Leppera i daje mu ciupagę na pamiątkę. Trzeba im przypomnieć historię Wacusia Krzeptowskiego z przestrogą: górale, myślijcie troske.
BEZPIECZEŃSTWO W GÓRACH · 78
Pierwsza pomoc na szlaku
FELIETON
Reminiscencje · 80
Bogusław Kowalski
Szpej · 82
adres email do składania reklamacji: reklamacje@czytaj.goryonline.com